TÜRKİYE’ NİN AĞAÇ TÜRLERİ VE
ÖZELLİKLERİ
|
|||||
|
|||||
TÜRKÇE ADI
|
LATİNCE ADI
|
YAPRAK ÖZELLİKLERİ
|
ÇİÇEK
ÖZELLİKLERİ
|
MEYVE ÖZELLİKLERİ
|
EKONOMİK KULLANIMI
|
AKÇAAĞAÇ
|
ACER
|
Uzun
saplı yapraklar basit, loplu veya tüysüdür. Yaprakları her mevsim ayrı bir
renk alır.
|
Sarımsı
yeşil renkteki çiçekleri salkım halindedir.
|
Kanatlı
meyveleri kelebeğe benzediği için bazı bölgelerde "kelebek ağacı"
olarak da adlandırılırlar.
|
Kaplama
üretiminde aranan ağaç türlerindendir.Ayrıca parke, oyuncak, kontrplak, alet
sapları, müzik aletleri ve makara yapımında kullanılır.
|
ARDIÇ
|
JUNIPERUS
|
Yaprak
yapıları sert ve parlak olduğu için gerçek değillermiş gibi görünür.
Yaprakları farklı tonlarda olabilir.
|
|
Mora
yakın meyve renkleri vardır. Üzüme benzeyen meyveleri vardır.
|
Kurşun
kalem yapılır. Kerestesi de demiryolu traversi olarak kullanılır.
|
ÇINAR
|
PLATANUS ORIENTALIS
|
Yapraklarının
biçimi eli andırır. Yaprakları oldukça iridir.
|
Çiçekleri
küremsi topluluklar halindedir.
|
Meyveleri
2-2,5 cm çapında, küre biçimindedir ve dikensi tüylerle kaplıdır.
|
|
DİŞBUDAK
|
FRAXINUS
|
Genellikle
elips ve kenarları ince dişli olan yaprakları, bir sap üzerinde birarada
bulunur.
|
Beyaz
çiçekleri salkım halindedir. Yapraklanmadan önce salkım biçiminde çiçek açar.
|
meyveleri
dar ve uzun şerit şeklindedir.
|
Çok
sert ve beyazımsı sarı açık renkli odunundan mobilya, fıçı, el aletleri,
hokey sopası, vb. yapımında yararlanılır.
|
FISTIKÇAMI
|
PINUSPINEA
|
İğne
yapraklar 8-20 cm. uzun, 2 mm. geniş, kenarları dişli, parlak açık yeşil
renkli ve dik, ucu sivri, batıcı ve sarımsı renkli olup 4 yıl ömürlüdür. Genç
sürgünler çıplak, önceleri yeşilimsi sonra kahve renklidir.
|
Erkek
çiçekler silindirik, tabanı kahve renkli pullarla çevrili, dişi çiçek
kozalakları genellikle tek veya karşılıklı dala oturmuş durumdadır.
|
Kozalaklar
10-15 cm. çapında, top biçimli, olgunlukta parlak koyu-kahve renklidir.
|
Yenilebilen
yağlı tohumları önemli bir tali üründür.
|
GÖKNAR
|
ABIES
|
Yaprakları
yassı, şeritsi, üst yüzü koyu yeşil, alt yüzü iki paralel beyaz çizgilidir.
|
Kozalaklar,
dal üzerinde dik olarak oturur. Olgunlukta, kozalak pulları dökülür. Yalnız
eksen kalır.
|
|
odunundan
kağıt fabrikalarında selüloz elde edilir. İnşaatlarda kalıplık olarak
kullanılır.
|
GÜRGEN
|
CARPINUS
|
Yumurta
biçimindeki yapraklarının kenarları dişlidir.
|
Erkek
çiçekler 4-5cm uzunluğunda, 4-7 mm çapında sarkık kurullar oluşturur ve
önceleri açık yeşil, olgunlukta kahverengidir.
Dişi
çiçekler sürgün ucu olarak, açık yeşil renkte, 2-4 cm boyunda ince sarkık
kurullar oluşturur.
|
Yaklaşık
1 cm uzunluğunda, sivri uçlu ve sert kabuklu meyveleri, yaprağı andıran üç
toplu bir meyve örtüsüyle kaplıdır.
|
Park
Bahçe
Yol
(Alle) ağacı
Çit
yapmak amacıyla kullanılır.
|
HUŞ
|
BETULA
|
Yumurta
ya da üçgen biçimindeki yaprakları genellikle sivri uçlu ve kenarları
dişlidir.
|
Huş
ağacı, Nisan Mayıs aylarında sarımsı yeşil renkli çiçekler açar.
|
|
İyi
bir mobilya ağacıdır. Oturma mobilyalarında, oymalı işlerde, müzik
aletlerinde, kızak ve kayak, kontrplâk üretiminde, fıçı, makara mekik,
ayakkabı kalıbı yapımında kullanılır. Masif, kaplama, bazen de kontraplak
halinde satılır. Daha çok kalas halinde Satılır.
|
IHLAMUR
|
TILIA
|
Büyüklüğü
5-10 cm arasında değişen yaprakları genellikle yürek şeklinde ve çarpık,
kenarları dişli ve uzun saplıdır.
|
Sarkık
çiçek demetleri sarımsı bir renge ve karakteristik bir kokuya sahiptir. Çok
geç açan bu çiçekler (Haziran-Temmuz) kurutularak çay gibi içilir.
|
|
Kontraplaklarda
kaplama olarak, kontraplaklarda, kirpit üretiminde ayakkabı kalıplarında,
Duralit üretiminde, modelcilikte ve oymacılık sanatlarında kullanılır.
En
çok kalas halinde satılır.
|
KARAÇAM
|
PINUSNIGRA
|
iğne
yapraklarının koyu yeşil rengi ile diğer çam türlerinden ayrılır.
|
Erkek
çiçekler soluk sarı renkte, silindir şeklindedir. Dişi kozalaklar parlak açık
sarı, esmer renkte simetriktir.
|
|
Ahşap
malzemenin yapımında kullanılır. Ayrıca gövdesinden elde edilen reçine
çeşitli sektörlerde kullanılır. Park ve bahçe düzenlemelerinde formu
nedeniyle tercih edilir.
|
KAYIN
|
FAGUS
|
kenarları
girintili, ince tüylü ve uçları sivri olan parlak yeşil yaprakları vardır. Bu
ağaçlar kışın yapraklarını döken ağaç grupları içine girerler.
|
Sarımsı
yeşil renkli, yuvarlak erkek çiçek kümeleri ince dallarda asılı olarak, dişi
çiçek kümeleri ise aynı ağacın tüylü, kısa dallarında kümeler halinde
bulunurlar.
|
Yumuşak
dikenli, üç köşeli fındıksı görünümlü meyveleri ise sert kabukludur.
Meyvelerin tohumu yağlıdır.
|
Mobilya,
kontrplak, araba, parke, ayakkabı kalıbı, ambalaj sandığı, oyuncak, sandal ve
fırın kürekleri, alet sapları, iş ve marangoz tezgahları, maden direği,
yakacak odun gibi.
|
KAVAK
|
POPULUS
|
Yaprak
ayasının kenarları tam, kaba veya ince dişlidir veya dilimli dişlidir. Yaprak
sapları yandan basık, dört köşe veya silindiriktir.
|
Çiçekler
yapraklanmadan önce açar.
|
Meyveleri
iki karpelli kapsül biçimindedir.
|
kaplama
ve kontörplak endüstrisinde değerlendirilmektedir. Kibrit yapımında kavak
odunu kullanılmaktadır. Ayrıca tersimat masaları, ambalaj sandıkları, kuru
maddeler için fıçılar ile sunta ve yonga-lif levhalarının yapımında kavak
odunuları geniş ölçüde kullanılmaktadır.
|
KESTANE
|
CASTANEA
|
Yapraklar
sarmal dizilmiş fakat bükük iki sıralı görünür. İkincil damarlar birbirine
paralel uzanır. Yapraklar kalın kimi zaman sert, mızraksı, kenarı dişli ve
kılçıksı yapıda olabilir.
|
Erkek
çiçekler (kedicik) dik vaziyette, salkımlı; Dişi çiçekler erkek çiçeklerin
yakınında oluşur. Nadiren tek tek bulunur.
|
Yeşil
ve dikenli olan meyvenin dış kabuğunun içinde kahverengi kabuklu, yenebilen
ve aslında birer tohum olan birkaç tane meyve bulunur. Bu meyvelere kestane
denir.
|
ahşap
bahçe işlerinde bu ağaçtan faydalanılmaktadır. İtalya'da fıçı yapımında
kullanılmaktadır. Aydın ilinden ihraç edilen kestaneler çok kaliteli
olup;Bursa ilimizde ve İzmir'in Ödemiş ilçesindeki Bozdağ dağda Kestane
Şekeri adıyla bilinen bir tatlı çeşidi olarakta imal edilmektedir.
|
KIZILAĞAÇ
|
ALNUS
|
|
|
|
Masif,
kontraplak ve kaplama halinde kullanılır. En yaygın kullanıldığı olan
kontraplak üretimidir. Modelcilikte, takunya, oyuncak, sigara kutusu ve
ambalaj yapımında, oymalı ve tornalı işlerde kullanılır. Kaplamasından,
boyanacak mobilyaların üretiminde de faydalanılır.
|
KIZILÇAM
|
PINUS
|
YAPRAK
İğne yapraklar10-16 cm uzunluğunda kalın sert ve koyu yeşil renktedir. Ancak
yaprak rengi karaçama göre daha açık halep çamına göre ise daha koyudur.
|
|
KOZALAK
Kozalak 6-11 cm boyunda, parlak açık kahverengi olup topaç biçimindedir. Çok
kısa saplı kozalak sürgünlere dik oturur.
|
Kızılçam
odunu kağıt endüstrisi bakımından elverişli özellikler taşımaktadır.
|
LADİN
|
PICEA
|
Yaprakları
karşılıklı dizilmiştir. İğne yaprakları kısa, sivri uçlu ve kesitli dört
köşedir.
|
Çiçekleri
büyük, beyaz veya pembe renklidir.
|
Meyveleri
kapsüldür.
İçeriğinde
Ladan denilen zamk vardır.
|
İnşaat
kerestesi ve mobilyacılıkta kullanılır. Odunundan kağıt fabrikalarında selüloz
elde edilir.
|
MEŞE
|
QUERCUS
|
Yaprakları
da formları gibi değişkenlik gösterebilir, loplu, dişli ya da düz kenarlıdır.
|
|
"Palamut"
adı verilen silindirik meyveleri bir kadeh içinde yer alır. Bazı türlerinin
palamudu büyük ve tırnaklı olur.
|
palamudun
şırası sepcilikte ve boya sanayiinde kullanılır. hayvan yemi olarak
değerlendirilir.
|
PORSUK
|
TAXUS
|
Yaprakları
2-4cm uzunluğunda 2-3mm eninde uca doğru sivrice, kenarları bütün, geriden
iğne veya diken şeklinde, koyu yeşil renkli, parlak ve alt kısmı açık yeşil
renkte ve iki sıra sağlı sollu dallara dizilmiştir.
|
Erkek
çiçekleri yaprak diplerinden çıkar ve her birinin etra¬fında pul gibi kupa
yaprakları vardır ve ortada 6-10 adet döllenme tozluğu bulunur. Her biri
saplı bir kalkanı andırır. Dişi çiçeklerinin bardak şeklinde kupa yaprakları
bir biri üzerine pul pul dizilmiş olup, bir bardağı andırır ve kırmızımsı
esmer renktedir.
|
Taxus
türünün meyvelerinde bulunan kimyasallar yüzünden park ve bahçelerden
kullanılması sakıncalı bir türdür. Tohumunun çevresindeki kırmızımsı yumuşak
kabuk bu kimyasalları içinde barındırır.
|
Porsuk
ağacının yapraklarının damıtılması ile elde edilen Ekstrat Farmacolaji
firmaları (ilaç fabrikaları) tarafından işlenir. kanser özelliklede Göğüs,
Rahim, Yumurtalık ve akciğer kanserine kaşı kullanılır
|
SARIÇAM
|
PINUS
|
ince
yapraklarının kısalığı ve mavimsi yeşil rengi ilk bakışta diğer çam
türlerinden ayırt edilecek özellikleridir
|
Erkek
çiçek, bir eksen üzerinde yer alan çok sayıdaki etaminlerden ibarettir. Dişi
çiçekler bir eksen etrafında sarmal olarak dizilmiş bir çok pulların
oluşturduğu kozalaklar halindedir. Dişi çiçekler erkek çiçeklerin aksine, tek
bir çiçek değil, bir çok çiçekten meydana gelmiş bir kuruldur.
|
|
Sarıçam
yapı malzemesi; kapı, pencere, tavan kaplaması olmak üzere mobilyacılık ve
oymacılıkta kullanılır.
|
SEDİR
|
CEDRUS
|
Yapraklar
uzun sürgünler üzerinde tek tek, seyrek ve dağınık olarak dizilirler. İğne
yapraklar dökülmeden ağaç üzerinde 3-6 yıl kalırlar.
|
Bir
evcikli çiçekler yalnız olarak terminal halde bulunurlar. Erkek çiçekler
silindirik yapıda olup 5 cm uzunluğunda, sarı renkli ve kısa sürgün üzerinde
dik dururlar. Dişi çiçekler daha küçüktür. 1-1,5 cm, yeşilimsi renkte olup
döllenme ilkbaharda oluşmaktadır.
|
|
yapı
işlerinde, marangozluk ve kaplamacılıkta, demiryolu traverslerinin yapımında
yararlanılır.
|
SERVİ
|
CUPRESSUS
|
Yaprakları
dallara sıkıca yapışmış küçük pul biçimindedir. Genç sürgünlerin üzerinde
iğnemsi yapraklar da bulunur. Pulsu yaprakların taze yeşil rengi yaşlandıkça
siyaha yakın bir ton alır.
|
Serviler
tek evciklidirler. Erkek ve dişi çiçekler farklı dallarda bulunur. Erkek
çiçekler uzunca silindirik ve küçüktür. Dişi çiçekler haç şeklinde karşılıklı dizilmiş ve her birinde
birçok tohum taslağı bulunan çok sayıda kozalak pullarından oluşur.
|
|
Servi
eşsiz zerafeti ile cami mimarisinde, Serviler güzel görünümlerinin yanı sıra
hoş kokulu odunlarından da yararlanılan değerli ağaçlardır. mobilyacılıkta ve
inşaatçılıkta kullanılır.
|
SIĞLA
|
LIQUIDAMBAR
|
Yapraklar
ince uzun saplı, 7 lobludur. Ayrıca bu lobların kenarları da keskin dişlidir.
|
Çiçekler
küre şeklinde, üzerleri kırmızımsı çiçeklerle bezenmiştir. Çiçek olgunlaşınca
dikenli kozalağa dönüşür. Üzerleri hafif tüylü olup meyve içinde dökülmeden
kalırlar ve sertleşip odunsu bir yapı kazanırlar.
|
Meyve
uzun bir sapın ucunda aşağıya doğru sarkık olarak durur. Olgunlaştıkları
zaman sertleşir kapsüller açılır ve tohumlar dökülür.tohum kabuğu ince parlak
ve serttir.
|
İlaç,
kozmetik, peyzaj, bitki sıvısı, deri hastalıkları tedavisinde, parfüm
endrüstrisinde kullanılır.
|
|
|
|
|
|
|
05 Ocak 2013
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
YORUMLAR